پدیده مارک دوزی چند سالی است که بیش از گذشته شایع شده و کالاهای با کیفیت ایرانی صرفا به این دلیل که برند نیستند و خریدار ندارند، با مارک تقلبی خارجی و بعضا با قیمت های بالاتر به فروش می رسند.
بانكداري ايراني ـ پدیده مارک دوزی چند سالی است که بیش از گذشته شایع شده و کالاهای با کیفیت ایرانی صرفا به این دلیل که برند نیستند و خریدار ندارند، با مارک تقلبی خارجی و بعضا با قیمت های بالاتر به فروش می رسند.
به گزارش تسنیم، مطابق تعریف انجمن بازاریابی آمریکا برند عبارت است از «یک اسم اصطلاح، علامت، نشان یا طرح ترکیبی از همه این موارد که با هدف شناسایی و تمیز دادن کالا و خدمات یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان به کار می رود و موجب متمایز شدن این کالاها و خدمات از کالاها و خدماتی میشود که توسط رقبا عرضه می شود.»
از نگاه بازاریابی، نام و نشان یک محصول دارای ارزش مهمی است. به طور مثال یک ادکلن اگر نام تجاری معروف داشته باشد از نگاه مشتریان این کالا دارای کیفیت بهتر و مورد رضایت بیشتری است اما اگر همین ادکلن فاقد نام و نشان یا به اصطلاح «برند» باشد مشتری خاص خود را ندارد.
«برند» تاحدی در بین فروشندگان اعتبار دارد که عده ای معتقدند برند ها ماهیتی اجتماعی دارند و به کالا حیات می بخشند و ذهن مشتری را برای خرید آماده می کند. در میان مصرف کنندگان ذهنیت های مختلفی درباره برند وجود دارد. عده ای معتقدند اگر کالایی برند نباشد کیفیت ندارد.برخی به دنبال معروفیت مارک‌ها بوده و برخی نگاهشان به اقوام و دوستان است تا ببینند چه مارکی را تایید میکنند.
بر اساس همین ذهنیت است که مارک بازان وارد بازار می شوند و برای خرید یک برند خاص ویترین های مغازه های شیک وبه اصطلاح خاص را رصد می کنند تا مبادا از غافله برند عقب بمانند. با چنین شرایطی جامعه ایرانی با گرایش شدید به برندهای خارجی به یک جامعه مصرف گرا تبدیل شده است که اکثر جوانان به دنبال خرید لوازم خانگی، پوشاک و حتی مواد غذایی خارجی هستند بدون اینکه توجه کنند که برندهای ایرانی می تواند نیاز او را همپای برند خارجی تأمین کند.
*ضرورت آموزش خانواده به استفاده از پوشاک ایرانی
فربد فدایی، روانشناس اجتماعی درباره ذهنیت مشتریان درباره برند می گوید: از نگاه رفتار شناسی اجتماعی، یکی از ابعاد تشکیل دهنده شخصیت، پوشاک و ظاهر افراد است به همین دلیل برخی به غلط تصور می کنند با پوشیدن لباس های گران و مارک های خارجی می توانند جایگاه اجتماعی بهتری کسب کنند.
وی ادامه داد: خانواده‌ها باید به فرزندانشان بیاموزند که حمایت از کالای ایرانی ، پاسداری از اقتصاد ملی و اشتغال زایی جوانان و مصرف کالای خارجی بی کاری جوانان ایرانی و پرشدن جیب کارگران خارجی را به دنبال دارد. بنابراین آگاهی های لازم باید به مصرف‌کننده ارائه شود . او باید بداند مصرف کالای خارجی سلیقه‌ای شخصی نیست ،بلکه به معنای بیکار شدن جوان ایرانی و پدید آمدن مشکلات همراه آن است. در رادیو و تلویزیون باید محدودیت‌های بیشتری برای تبلیغات کالاهای خارجی اتخاذ شود تا رسانه‌ملی کارکردی ضد توسعه‌ملی نداشته باشد.
در راستای رواج پدیده اجتماعی «برندگرایی» بخش زیادی از تولید کنندگان به سمت مارک دوزی می روند تا بتوانند محصول خود را زیبا جلوه دهند و برای مخاطب جذاب کنند. بسیاری از کالاهای ایرانی همپای کالای خارجی قادر به رقابت هستند و نیاز مصرف کننده را تأمین می کنند اما به اعتقاد کارشناسان امر تبلیغات، تعداد زیادی از جوانانی که به سمت برند می روند صرفاً نارضایتی از کالای ایرانی ندارند بلکه تحت تأثیر حرف ها و احساسات غالب در جامعه به سوی«برند گرایی » کشیده شده اند.
فدایی، روانشناس اجتماعی در این باره می گوید: متاسفانه برای مردم به خصوص جوانان این گونه جا افتاده که جنس خارجی نشان دهنده ثروت و شخصیت است. به آنها آموخته نشده که شرافت انسانی به کار، کوشش ، محبت و فداکاری است به همین دلیل جوانان برندباز تمایز خود را با سایر جوانان در ظواهر می‌بینند.جوانان به جای اینکه با تلاش و کسب موفقیت خود را از دیگران متمایز کنند به پوشش لباس مارک رجوع می کنند تا خود را متفاوت نشان دهند.
از دیگر نکاتی که باعث شده مشتری به سمت کالای ایرانی نرود عدم اطمینان مشتری از کیفیت و طراحی پوشاک،لوازم خانگی و... است.از آنجایی که ایرانی ها خودشان را باور ندارند امروزه مشاهده می کنیم که تبلیغات منفی برعلیه کالای ایرانی بسیار زیاد است و همین موضوع مانع رغبت خریداران به کالای ایرانی می شود . تبلیغات منفی از رسانه های بیگانه است که کالاهای خارجی را با کیفیت تبلیغ و مخاطب را اقنای کلامی می کنند که کالای خارجی نسبت به ایرانی برتری دارد.
فدایی می گوید: درحال حاضر دگرگون شدن فرهنگ از گرایش به پوشاک خارجی شروع شده و به فرآیند های دیگر نیز می رسد. می توان گفت که پوشاک خارجی رفتارهای خارجی را به دنبال می آورد.گرایش مردم به برندهای غربی نشان دهنده این است که آنها خود و کشورشان را قبول ندارند و تحت تاثیر بیگانه قرار گرفته تا جایی که برای خرید یک کالای ساده تصور می کنند نوع خارجی آن بهتر از ایرانی است که این مسئله ریشه در خودباختگی دارد.
*تولید داخلی با مارک خارجی
در سالی که از سوی مقام معظم رهبری با عنوان حمایت از کالای ایرانی مطرح شده است، جا دارد پاسخ چند سوال را بدهیم که آیا کیفیت کالای خارجی بهتر از ایرانی است؟ جنسی که مشتری به اسم برند خارجی خریداری می کند تولید خارج است یا مارک دوزی خارجی شده؟ متأسفانه این روزها مشاهده می کنیم که عدم اطمینان از پوشاک داخلی باعث شده تا خریداران با دیدن مارک خارجی فریب بخورند و با قیمتی بالاتر جنس تولید داخل را خریداری کنند. اما مسئله اینجاست که برخی ایرانی ها دچار خودباختگی در ریشه خود هستند و کالای ایرانی را با داشتن مارک خارجی می پذیرند در غیر این صورت رغبتی نشان نمی دهند. همین موضوع باعث شده تا تولید کنندگان برای فرار از بیکاری به سمت پدیده مارک دوزی بروند.
برای مثال می‌توان گفت که ترکیه مسیر مد در ایران را هدایت می‌کند، فروشندگان و تولید کنندگان ایرانی که در گسترش برند نقش مهمی را ایفا میکنند با سفر به ترکیه و وارد کردن پوشاک قاچاق به داخل کشور با الگوبرداری از مدل‌های خارجی شروع به تولید میکنند و در نهایت با چسباندن یک مارک، لباس ایرانی را به لباس ترک تبدیل میکنند. این جنس با قیمتی بالاتر به فروش می‌رسد که این مسئله ناشی از عدم آشنایی جوانان با موضوع برند و مارک یا عدم اعتماد آنها به کالای ایرانی است.
فدایی روانشناس اجتماعی در تحلیل رفتار جوانان نسبت به عدم اطمینان به کالای ایرانی می گوید: تفکر برتری کالای خارجی از ایرانی از دیدگاه خانواده نشات می‌گیرد. خانواده ای که اصل و نسب و تاریخ ایران را نداند خواه ناخواه تحت تاثیر فرهنگ ماهواره ای قرار می‌گیرد غافل از اینکه توجه کند آیا کالایی که به اسم برند خریداری می کند برند واقعی است یا مارک دوزی لباس ایرانی است.
وی درباره غفلت مردم از مارک دوزی لباس های ایرانی تاکید می کند: متاسفانه گرایش به پوشاک خارجی در میان جوانان ایرانی به حدی رواج یافته است که تولید کنندگان داخلی برای فروش اجناس خود به ترفندهای مختلفی مانند خریداری برچسب برندهای معروف در بازار متوسل می‌شوند؛ یعنی آنها را خریداری و پس از چسباندن به لباس‌های تولید داخل به فروش می‌رسانند و افراد نیز بدون توجه به این موضوع صرف اینکه برند خارجی است آن را با قیمت‌های گزاف خریداری میکنند.
* تاکید مقام معظم رهبری در خصوص برند و برندگرایی و کالای ایرانی
توجه به تولید داخلی و حمایت از کالای ایرانی طی چند سال گذشته بارها و بارها از سوی رهبری مورد تأکید قرار گرفته است. ایشان در اردیبهشت ماه 90 در دیدار با هزاران نفر از کارگران سراسر کشور،مصرف کالای داخلی را یکی از ملزومات و بایسته های جهاد اقتصادی دانستتد و همگان را به مصرف کالاهای ایرانی ساخت داخل دعوت کردند.
ایشان با اشاره به عده ای که مصرف کالاهای خارجی را نوعی تشخص و برتری می‌پندارند افزودند: دلبستگی به تولیدات بیگانه و بی اعتنایی به تلاش کارگران ایرانی بیماری و عادت بدی است که پول و ثروت کشور را به جیب کارگر خارجی سرازیر می‌کند. در سال جهاد اقتصادی یکی از قدم‌های مجاهدت اقتصادی مردم این است که سراغ کالاهای داخلی و ساخت داخل بروند. کالای ساخت داخل باید قانع‌کننده باشد. باید دوام، استحکام و مرغوبیتش طوری باشد که مشتری را قانع کند، این هر دو در کنار هم یک کار لازم و واجب است.
* بیانات رهبری درحرم مطهر رضوی در سال 94
"کسانی که مصرف‌کننده هستند – که همه‌ی ملّت ما در واقع مصرف‌کننده‌اند – محصولات داخلی را مصرف کنند که من روی این بارها و بارها تکیه کردم و امروز هم عرض میکنم و تکیه میکنم. همه سعی بکنند محصولات داخلی را مصرف بکنند، کارگر ایرانی را حمایت بکنند، کارگاه تولیدی داخلی را با مصرف کردن [محصول] آن رونق بدهند."
بیانات در دیدار مردم آذربایجان اسفند ماه 93
"یک نکته‌ی دیگری که این بیشتر به مردم مربوط میشود، مصرف محصولات داخلی است که من بارها در سخنرانی‌های اوّل سال و غیر آن تکرار کردم، الان هم به شما عرض میکنم: محصولات داخلی را مردم مصرف کنند؛ نروند دنبال این نشانه‌ها. حالا مُد شده است بگویند «بِرَند» است، بِرَند فلان؛ بِرَند چیست! بروید سراغ مصرف تولیدات داخلی. آن چیزهایی که مشابه داخلی دارد، متعصّبانه و با تعصّبِ تمام، ملّت ایران، خارجیِ آن را مصرف نکنند. این را من فقط برای یک عدّه‌ی خاص نمیگویم؛ خب بله، وقتی ما میگوییم، یک عدّه متدیّنین فوراً گوش میکنند حرف را، پیغام هم میدهند فلان چیز راکه خارجی است بخریم؟ فلان چیز را نخریم؟ من فقط برای متدیّنین و افرادی که برای حرف ما حجّیّت شرعی قائلند، این را نمیگویم؛ من این حرف را برای هرکسی میگویم که به ایران علاقه‌مند است، به آینده‌ی کشور علاقه‌مند است، به فکر بچّه‌های خودش است که بنا است فردا در این کشور زندگی کنند. شما مصنوعات خارجی را که مصرف میکنید، در واقع کمک میکنید به اینکه حجم آن بنگاه خارجی، آن کارگر خارجی، آن سرمایه‌دار خارجی، مدام بیشتر بشود و تولید داخلی ضربه بخورد، شکست بخورد. این را به همه‌ی مردم، بخصوص آن‌کسانی‌که مصارف زیادی دارند[میگویم]؛ دولتی‌ها هم همین‌جور؛ دولتی‌ها هم در مصارف دولتی، در اشیاء مصرفی‌ای که در ساختمانها، در چیزهای گوناگون مصرف میکنند، حتماً ملاحظه کنند تولید داخلی را."
این تأکیدات تنها بخشی از بیانات ایشان درباره حمایت از کالای ایرانی بود که نگاهی به فرمایشات رهبری بیانگر60 توصیه رهبر انقلاب درباره خرید کالای ایرانی است.
به گزارش تسنیم، چرخی در بازار بزرگ تهران که بزنیم حوالی خیابان خیام محله ای قدیمی به اسم «پاچنار» وجود دارد که در دل آن بیش از 100 مغازه خرازی وجود دارد که به اسم «خرج کار» اتیکت برندهای خارجی را به فروش می رسانند. وقتی از فروشنده دلیل فروش این اتیکت ها پرسیده شود می گویند: مشتری های این اتیکت ها واحدهای تولیدی هستند که می گویند مردم پوشاک با نام برند داخلی را نگاه هم نمی اندازند و چاره ای جز دوختن همین یک تکه پارچه برای فروش پوشاک تولیدیشان ندارند.
علاوه بر آنها عده ای هم از این آب گل آلود ماهی می گیرند و با زدن مارک برندهای معروف بر روی اجناس دسته دو، سه و پایین ترشان؛ آنها را به قیمت درجه یک و حتی بالاتر می فروشند و سود کلانشان را می برند. دسته دیگری که از این ماجرا حسابی سود می برند، واسطه ها و دلال هایی هستند که تولیدات داخلی را با قیمت پایین، از تولیدکننده می خرند، با زدن این برچسب ها آنها را چشم گیر می کنند و سپس به قیمت بالاتر به مردم می فروشند.
یکی از فروشندگان قدیمی پاچنار درباره علت فعالیتش می گوید: قبل از انقلاب چنین سبک تولیدی وجود نداشت. بعد از انقلاب که کمی تولید رونق گرفت نیازمند این بود که با یک مارک و برند یا به نوعی شناسنامه وارد بازار شود. اما از آنجایی که مردم به برند داخلی تمایل ندارند، یک لباس تولید داخل با زحمت فراوان تولید می شود اما مورد استقبال قرار نمی گیرد. به همین دلیل فروشندگان برای اینکه تولیدات خود را به فروش برسانند به آن اتیکت خارجی روی آن می چسبانند.
وی درباره اینکه اتیکت ها کجا تولید می شود گفت:اوایل همه در ترکیه تولید می شدند؛ اما الان دستگاه هایش وارد شده و در داخل کشور هم تولید می شود. با این حال هرکسی قدرت تولید اتیکت ندارد. چون دستگاه هایش خیلی گران است. در کل شاید 10-12 تولید کننده وجود داشته باشد که آنها این اتیکت ها را تولید می کنند و به دست ما می رسد. البته برخی بروشورها مواد خامش همچنان وارد می شود و در اینجا تنها کاری که می کنند بر روی آنها کار چاپ انجام می دهند. اگر فروشنده ای سفارش اتیکت های داخلی را هم بدهد برای آن تولید می کنیم اما به صورت آماده درمغازه نداریم.
به گزارش تسنیم، یکی از اهداف اصلی اقتصاد مقاومتی، حمایت از تولید داخلی است،در واقع با حمایت از تولید داخلی می توان هم بنیه اقتصادی را تقویت کرد و هم اشتغال ایجاد کرد. اقتصادی که مقاوم باشد، مقابل تکانه های خارجی می ایستد و خم نمی شود. تجربه یک دهه گذشته نشان می دهد در دوران تحریم ها اگر اقتصاد ایران بر توان خود تکیه نکرده بود، امروز وضعیتی به مراتب بدتر از کشوری مثل ونزوئلا در شاخص‌های اقتصادی داشت بنابراین همه با هم ایرانی بخریم تا بتوانیم از اقتصاد رکود خارج شویم.
نظر شما
